پيشگيري ازبيماريهاي عفوني بوسيله واكسن يكي از پيروزيهاي مهم علم پزشكي است، اما بايد در نظر داشت كه با وجود پيشرفتهاي بدست آمده در تهيه واكسنهاي بسيار كم ضرر و بينهايت موثر بهرحال هيچ واكسني كاملاً بي ضرر و صددرصد مؤثر نيست. هدف در تهيه واكسن مناسب ، رسيدن به مرحلهاي است كه واكسن حداكثر اثر پيشگيري را با حداقل عارضه جانبي داشته باشد. عوارض متعددي تاكنون براي واكسنها گزارش شده است كه شايعترين آنها عوارض محل تزريق بصورت تورم و حساسيت و درد موضعي است كه گاهي با درجات خفيفي از تب نيز همراه ميشود. اين عوارض اغلب در طي 24 ساعت اول بعد از تزريق ظاهر شده و معمولاً دركودكان بارزتر و ميزان تب كودك نيز بالا است. در دنباله تزريق واكسن سياه سرفه بندرت ممكن است كودك دچار آنسفاليت شود. اين عارضه معمولاً چند روز پس از تزريق اين واكسن بصورت بيقراري، تشنج اختلال رفتاري و تغيير سطح هشياري خودنمائي ميكند. هرگاه بعد از تزريق واكسن ثلاث كودك تب بالا، تشنج، و گريههاي شديد و طولاني بيش از 3 ساعت داشته باشد ، در نوبتهاي بعدي از واكسن دوگانه استفاده ميشود. يكي از عوارض بسيار نادري كه بويژه با گونه شماره 3 ويروس قطره فلج اطفال ممكن است پيش آيد پيدايش شكل فلجي بيماري است. شيوع اين عارضه دربالغين كمي زيادتر از كودكان ميباشد، بدين جهت تجويز همگاني قطره ضد فلج كودكان در سنين بالاي 18 سال توصيه نميشود. هرگاه به فردي با نقص ايمني قطره ضد فلج تجويز شود خطر پيدايش اشكال فلجي بيماري افزايش پيدا ميكند. در حاملگي تزريق واكسنهاي ويروسي زنده بعلت احتمال انتشار آنها به جفت و جنين ممنوع ميباشد. اميد است با پيشرفتهاي كه در تكنيكهاي بيولوژي ملكولي پيدا شده است بتوان در آينده واكسنهايي با عوارض هر چه كمتر تهيه نمود. به دنبال تزريق واكسن توام عوارض موضعي ا ز قبيل قرمزي محل تزريق ، حساسيت موضع ، و گاهي واكنشهاي عمومي مانند تب ، سر درد ، و گاهي ظهور بثوراتي در سطح بدن مشاهده مي شود اما اين واكنشها به زودي مرتفع مي گردند . در موارد نادري به دنبال تزريق واكسن توام ضد ديفتري- كزاز ناراحتي هاي كليوي و عصبي ديده شده است . در چنين حالاتي تزريق هاي بعدي انجام نمي گيرند . بايستي همواره آدرنالين يك در هزار در دسترس تزريق كنندگان واكسن باشد تا اگر عارضه آنافلاكسي پيش آمد بلافاصله بمصرف برسد . همچنين ناراحتيهاي مغزي قابل توجهي كه ناشي از تزريق جزء سياه سرفه واكسن سه گانه است به ندرت ذكر شده ، اگر ناراحتي عصبي ويا تشنجي كودك ظرف 2 روز پس از تزريق مشاهده شود ، نشان ايجاد ناراحتي به علت واكسن سياه سرفه است در اين صورت دنباله ايمن سازي را با واكسنهاي دو گانه ضد ديفتري ، كزاز خردسالان يا بزرگسالان بسته به سن شخص ادامه مي دهند و به اين كودك ديگر واكسن سياه سرفه نبايد تزريق شود .
گردآوری: زهرابلوچ زاده
منبع: اینترنت |