فشارخون طبیعی در يك فرد بالاي 18 سال و سالم در حال استراحت كمتر از 80/120 ميلي متر جيوه است .يعني فشار سيستول(ماكزيمم) كمتر از 120 و دياستول(مي نيمم) كمتر از 80 ميلي متر جيوه است.

- فقط با يك بار اندازه گيري نمي توان تعيين كرد كه فرد فشارخون بالا دارد.فشارخون بالا باید بر اساس چند اندازه گیری که در موقعیت های جداگانه و در طول یک دوره زماني اندازه گیری شده است ،تشخیص داده شود.

- فشارخون بالا در افراد بالاي 18 سال يعني فشارخون سيستول يا ماكزيمم 140 ميليمتر جيوه يا بيشتر و فشارخون دياستول يا مينيمم 90 ميليمتر جيوه يا بيشتر

-اگر در افراد بالاي 18 سال فشارخون سيستول يا ماكزيمم140 ميليمتر جيوه يا بيشتر و فشارخون دياستول يا مينيمم 90 ميليمتر جيوه يا بيشتر است و در چند نوبت و در چند روز متفاوت در هر اندازه گيري در همان سطح باقي بماند يا بالاتر باشد، نشانه فشارخون بالا است و بايد حتما" براي تاييد آن به پزشك مراجعه كرد.

-براي تعيين مقدار صحيح فشارخون ،بايد فشارخون در شرايط استاندارد و با استفاده از دستگاه فشارسنج و گوشي پزشكي استاندارد و در چند نوبت و در روزها و موقعيت هاي متفاوت اندازه گيري شود.

-توصيه مي شود افراد داراي فشارخون طبيعي يعني فشارخون سيستول يا ماكزيمم كمتر از 120 ميليمتر جيوه و فشارخون دياستول يا مينيمم كمتر از 80 ميليمتر جيوه ،حداكثر هر دو سال يك بار فشارخون خود را اندازه گيري كنند.

-توصيه مي شود افراد داراي پيش فشارخون بالا يعني فشارخون سيستول يا ماكزيمم بين 130تا 140 ميليمتر جيوه و فشارخون دياستول يا مينيمم بين 80 تا 90 ميليمتر جيوه ،حداكثر سالي يك بار فشارخون خود را اندازه گيري كنند.

-فواصل اندازه گيري فشارخون به مقدار فشارخون و وجود ساير عوامل خطر بيماري قلبي عروقي بستگي دارد.

-بخاطر داشته باشيد فشارخون بالا ممكن است هيچ علامتي نداشته باشد ،پس در اولين فرصت با مراجعه به پزشك فشارخون خود را اندازه گيري كنيد.

-اگر فشارخون از حد طبيعي بالاتر رود عوارض مهمي بدنبال دارد.فشارخون بالا يكي از عوامل خطرساز بيماري هاي عروق كرونر قلب(عروقي كه به قلب خون مي رسانند)، سكته قلبي و نارسايي قلبي است و علاوه بر قلب به اعضاي حياتي مهم ديگري مثل مغز(سكته مغزي)،كليه(نارسايي مزمن كليوي) و چشم (اختلال ديد به علت خونريزي شبكيه) نيز آسيب جدي مي رساند.

-اگر فشارخون بالا بموقع شناخته شود و بموقع درمان و كنترل شود،مي توان بسياري از عوارض فشارخون بالا را پيشگيري كرد.

- فشارخون بالا معمولا" بدون علامت است و به آن  قاتل بيصدا(خاموش) مي گويند و به علت عوارض جانبي جدي آن تنها راه پي بردن به آن، اندازه گيري منظم فشارخون در هر فرد است.

-بامراجعه به پزشك از مقدار فشارخون خود مطلع شويد.

-عوارض فشارخون كنترل نشده شامل سكته مغزي،سكته قلبي،نارسايي قلبي ، نارسايي كليه ها و اختلال ديد است.

-فشارخون بالا يك عامل خطر مهم براي بيماري قلبي ،سكته مغزي،نارسايي احتقاني قلب و بيماري كليه است.

-چگونه مي توان از بروز فشارخون بالا پيشگيري كرد؟ با كاهش وزن،كاهش مصرف نمك يا سديم و پيروي از رژيم غذايي كم سديم يا كم نمك و فعاليت بدني متوسط يا ورزش منظم حداقل 5 روز در هفته

-كنترل عوامل خطري كه مستقيم در افزايش فشارخون تاثير ندارند اما سبب تشديد آسيب فشارخون بالا روي قلب مي شوند مانند مصرف سيگار ،كلسترول خون بالا ، ديابت و فشارهاي رواني بسيار مهم است،.بنابراين كنترل همه اين عوامل خطر مهم است.

-راه هايي غير از مصرف دارو وجود دارد كه مي تواند فشارخون را كاهش دهد. در واقع تغييرات شيوه زندگي نا سالم (تغذيه نامناسب،كم تحركي ،مصرف ذخانيات) مي تواند جايگزين دارو در بسياري از افراد بيمارمبتلا به فشارخون بالا شود و باعث كاهش تعداد و مقدار مصرف دارو در بيمار شود.

-به علت عدم پيروي از دستورات پزشك و عدم مصرف صحيح دارو ،فقط حدود 50% بيماران مبتلا به فشارخون بالا تحت درمان، فشارخون كنترل شده (يعني فشارخون سيستول يا ماكزيمم كمتر از 140 ميليمتر جيوه  و فشارخون دياستول يا مينيمم كمتر از 90 ميليمتر جيوه يا بيشتر )دارند.

-به علت عدم اندازه گيري فشارخون منظم ،بيش از يك پنجم(20%) بيماران مبتلا به فشارخون بالا از بيماري خود مطلع نيستند.

-مردم در هر سني مي توانند در طول زندگي اقداماتي را براي حفظ فشارخون خود در حد طبيعي انجام دهند كه شامل رژيم غذايي سالم،حفظ وزن مطلوب و فعاليت بدني است.

-فشارخون بالا يك قاتل بيصدا است،زيرا اكثر اوقات تا زمان بروز عوارض علامت مشخصي ندارد و علامت دار شدن آن نشانه بروز عوارض مهمي مانند نارسايي قلبي،كليوي ،اختلال ديد ،سكته مغزي و قلبي است.

-براي كاهش فشارخون بالا مقدار زيادي ميوه و سبزي و غذاهايي كه چربي اشباع و كلسترول كمتري دارند، مصرف كنيد و از مصرف غذاهاي حاوي نمك يا سديم پرهيز كنيد .

-مصرف سيگار بطور مستقيم سبب افزايش فشارخون نمي شود اما خطر بروز بيماري قلبي در افراد مبتلا به فشارخون بالا را افزايش مي دهد و مي تواند اثر بخشي داروهاي پايين آورنده فشارخون را كم كند.

-بسياري از غذاهاي فرآوري شده و رستوراني حاوي نمك يا سديم زيادي هستند.

-بهترين فعاليت بدني انجام فعاليت با شدت متوسط (مانند پياده روي تند)و حداقل به مدت 30 دقيقه و حداقل 5 روز در هفته است.

-كاهش وزن يك شيوه زندگي معمول است كه شامل تغييرات دراز مدت در مصرف روزانه مواد غذايي پر كالري و عادات ورزشي است كه باعث تنظيم فشارخون و قند خون نيز مي شود.

- براي كاهش وزن بايد برنامه ريزي كنيد .اگر اضافه وزن داريد ولي آمادگي و يا فرصت براي كاهش وزن نداريد ،حداقل از افزايش بيشتر آن جلوگيري كنيد.

مرکز بهداشت تایباد                   واحد پیشگیری و مبارزه با بیماریها

اردیبهشت ماه 1395