جايگاه علم در اسلام                            

آيا كور و نابينا برابرند ؟ آيا فكر و انديشه نمي كنيد كه عالم و جاهليكسان نيستند ؟                                             ( انعام ، آيه 50 )

مقدمه

      در اسلام يكي از برترين ارزشها كسب علم و دانش است و راجع به علم و دانش بسيار سفارش و تأكيد شده است . قرآن هم اولين مرتبه كه نازل گرديد سخن خود را با « خواندن » ، « علم » و « كتابت » آغاز كرد و پيوسته مسلمانان را به تفكر و تدبر درهر چه آفريده شده است ، فرا مي خواند . افلا تتفكرون ؟
فلا تعقلون ؟ آنچه ما مسلمانان در قرون اوليه اسلام در سايه علم و دانش و انديشه و فرهنگ و اخلاق به جامعه بشريت داده ايم هسته اوليه و اصلي همه چيزهايي است كه امروزه بشريت واجد آنها گشته است . غرب و مسيحيت مديون اسلام است . اين مسلمانان بودند كه خدمات بي مانندي به جامعه بشري و به علم و آگاهي و حيات تمدن انساني كردند . لذا اين سري مطالب گوشه هايي چند از اين واقعيت و همچنين اهميت علم در اسلام را مطرح خواهد ساخت .

اهميت پرسش در اسلام

      غريزه پرسش يكي از غرايز اوليه بشري است و نشانه رشد و اعتلاي فكر و انديشه است . حالت پرسش و سئوال وقتي در ذهن نسبت به مطلبي پيدا مي شود كه ذهن درباره آن مطلب دچار شك و ترديد شده باشد و به طور كلي « شك » حاكي از نوعي رشد و اعتلاء است . حيوان شك نمي كند ، نه از آن جهت كه به مرحله بالاتر از شك يعني يقين رسيده است بلكه در مرحله دون شك است . بسياري از انسانها هم در مرحله دون شكند
نه در مرحله فوق شك . « سئوال » از جهلي آميخته به علم ، ناداني آميخته به دانش پيدا مي شود ، يعني يك مجهول در برابر بشر خودنمائي مي كند ، از طرفي آن مجهول را نمي داند ، و از طرف ديگر مي فهمد كه مجهولي دارد ، يعني به جهل خود
پي برده است ، لذا سئوال مي كند ، اگر آن مجهول برايش معلوم باشد ، سئوال نمي كند ، و اگر هم آن مجهول واقعاً برايش مجهول باشد ، اما خودش التفات به جهل و بيخبري خود نداشته باشد باز در صدد جستجو و تحقيق برنمي آيد . پس انسان وقتي در صدد تحقيق و جستجو و پرسش بر مي آيد كه نداند ، و بداند كه نمي داند .

      حديثي از امام باقر (ع) است كه فرموده اند : كليد دانش ، پرسش است . مجهولات بشري بي نهايت است و اگر انسان موفق به جواب يكي از آنها بشود ده تاي ديگر در برابرش خودنمائي                           ميكند . علت اينكه علماي واقعي خود را جاهل و نادان مي دانند اينست كه هر اندازه موفق به كشف مجهولاتي بشوند ، عدد بيشتري از ديگر مجهولات در برابرشان نمايان مي شود ، آخرين حدعلم يك عالم اينست كه اقرار مي كند به ناداني خويش .

تا بدانجا رسيد دانش من        لاعمي و البصير افلا تتفكرون .        كه بدانم همي كه نادانم

                                                                                                                      بتول  خيرخواه   ( كارشناس پرستاري )