|
تاریخچه: اولين برنامه غربالگري كم كاري تيروييد مادرزادي تيروييد درجمعيت بزرگ درسال 1974 درQuebec كانادا وپيتزبورگ انجام شد. تاسال 1999 ميلادي برنامه هاي غربالگري كم كاري مادرزادي تيروييد بيش از 150 ميليون نوزاد را مورد آزمون قرارداده اند وحدود 42000 نوزاد مبتلا به كم كاري مادرزادي تيروييد شناسايي شده است .درحال حاضر تقريبا تمامي كشورهاي صنعتي وبسياري از كشورهاي درحال توسعه برنامه غربالگري كم كاري تيروييد رابه طور سيستميك انجام مي دهند . غربالگري كم كاري مادرزادي تيروييد اولين بار درسال 1366 توسط دكتر عزيزي وهمكاران به اجرا درآمد كه بدليل كمبود يد دركشور وميزان بالاي هيپرتيروتروپينمي وفراخوان نوزادان پس از دوسال متوقف شد. برنامه غربالگري كم كاري تيروييد مجددا از سال 1376 آغاز وگزارشات آن حاكي از ميزان فراخوان قابل قبول وقابليت اجراي آن درهردونظام مراقبت هاي اوليه بهداشتي وخارج ازآن بود باتوجه به پژوهشهاي انجام شده دراصفهان – تهران وشيراز ميانگين بروز كم كاري مادرزادي تيروييددركشوريك درهزار تخمين زده شد . ميزان بروز بيماري درجهان در هر3000 تا 4000 تولد زنده برآورد شده است . دراروپا نيز ميانگين ميزان بروز بيماري 1 در3801 تولد بوده است ودرآسيا درمقايسه با كشورهاي آمريكايي واروپايي بيشتر است كه نشان مي دهد تفاوت هاي خاصي بين كشورهاي آسيايي وغير آسيايي وجود دارد. کم کاری تیروئید چیست؟ علایم، دلایل و درمان آن کم کاری تیروئید (Hypothyroidism) به این معنی بوده که غده تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تیروئید ترشح نمی‌کند. خانم‌ها بخصوص آنهایی که بیشتر از 60 سال سن دارند، بیشتر از بقیه در خطر ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید قرار دارند. در گذر زمان کم کاری تیروئید می‌تواند باعث ابتلا به سایر بیماریها از جمله چاقی، درد مفاصل، ناباروری و یا بیماری های قلبی شود، البته جای نگرانی نیست چراکه تیروئید کم کار را می‌توان با استفاده از هورمون تیروئید مصنوعی درمان کرده و جلوی ابتلا به بیماری را گرفت. نشانه ها و علایم کم کاری تیروئید علایم کم کاری تیروئید بسته به میزان شدت بیماری متفاوت است. در اوایل ممکن است شما نشانه های بیماری را درک نکنید، اما بعد از مدتی نشانه‌هایی از جمله: v خستگی v افزایش حساسیت به سرما v یبوست v خشکی پوست v افزایش وزن غیرقابل توجیه v پف کردن صورت v خشن شدن صدا v ضعف ماهیچه‌های بدن v افزایش کلسترول خون v درد، خشکی و یا ورم مفاصل v خشکی، درد و حساسیت مفاصل v ریزش مو v کاهش ضربان قلب v افسردگی v اختلال حافظه درصورت عدم درمان کم کاری تیروئید، این علایم می‌توانند سخت تر و جدی تر شوند، همچنین علایم کم کاری تیروئید در نوزادان شامل:
این علایم در کودکان و نوجوانان می‌تواند شامل:
دلایل ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید کم کاری غده تیروئید می‌تواند بدلیل هریک از عوامل زیر باشد:
افراد در خطر ابتلا به کم کاری تیروئید هرچند که همه افراد در خطر ابتلا به این بیماری هستند، اما خطر بیشتری افراد زیر را تهدید می‌کند: ü زنان بالای 60 سال سن ü ابتلا به بیماری خود ایمنی ü ابتلای بستگان نزدیک مثلا پدر و مادر و یا پدربزرگ و مادربزرگ به بیماری خودایمنی ü سابقه جراحی تیروئید ü باردار بودن و یا زایمان در 6 ماه گذشته ü سابقه درمان پرکاری غده تیروئید ü سابقه دریافت تشعشع در بالای قفسه سینه یا گردن عوارض ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید تیروئید کم کار درمان نشده می‌تواند باعث سایر مشکلات از جمله: گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید،بیماری‌های قلبی ،مشکلات روحی روانی ،نوروپاتی محیطی،ناباروری ،نقص‌های مادرزادی
بهترین زمان تشخیص بیماری کم کاری تیروئید نوزادی 3 تا 5 روز اول تولد است. آزمایش پاشنه پا راحت ترین و ساده ترین روش تشخیصی می باشد. درمان بیماری پزشکان معمولا برای درمان تیروئید کم کار از قرص‌های حاوی هورمون تیروئید استفاده می‌کنند. اکثر افراد پس از یک یا دوهفته مصرف دارو شروع به بهبود می‌کنند و بعد از چند ماه احساس سلامتی می‌نمایند، اما در اکثر مواد ممکن است تا آخر عمر مجبور به ادامه درمان شوند. منابع: دستورالعمل کم کاری مادرزادی تیروئید-مرکز مدیریت بیماریها
مرکز بهداشت شهرستان تایباد واحد پیشگیری و مبارزه با بیماریها خرداد ماه 1394 |
||
  |