|
آثار تاريخي – فرهنگي تايباد2 |
|
مجموعه تاريخي مزار " مولانا زين الدين ابوبكر تايبادي "
اين مجموعه با شكوه در كنار گورستان قديمي شهر تايباد واقع شده است و آرامگاه "مولانا زين الدين ابوبكر "در فضاي باز مقابل بنايي رفيع در پناه درخت پسته‌اي كهنسال بچشم مي‌خورد. در سال 1030 ه.ق شخصي بنام خواجه درويش محجري را پيرامون قبر كشيده و لوحي نيز تقديم مزار نمود. دو لوح خاكستري يكي بر روي قبر و ديگري در بالاسر آن به صورت افراشته وجود دارد. بر روي سنگ مزار وي به قلم زيباي نستعليق اين عبارت ديده مي‌شود : (( كل شي هالك الا وجهه ، هذا مرقه مرحوم قطب الاثطاب مولانا ، شيخ زين الدين ابابكربن شيخ علي بن شيخ ابوبكري شيخ احند بن شيخ ( محمدبن ) شيخ محمودبن شيخ سهيل تايبادي وفات يوم پنچشنبه سلخ محرم 791)) و بر روي سنگ قبر افراشته اين عارف چنين نگاشته شده : سنه احدي و تسعين بود تاريخ گشته هفتصد از سلخ محرم شده نصف النهار از پنچ شنبه كه روح پاك مولاناي اعظم سوي خلد برين رفتند و ملايك همه گفتند از جان (( خير مقدم )) در مجاورت آرامگاه مسجد يا گنبد خانه ، ايواني زيبا با طاق آهنگ ، و دو حجره دواشكوبه در طرفين به پاس حدمت آن صوفي زاهد ساخته شده است. فضاي اصلي بنا با ابعاد 50/17* 50/16 متر مربع شامل فضاهايي محدودتر بصورت شاه نشينهايي است كه پوشش آنها بصورت نيم گنبدي همراه با گوشه‌سازي و مقرنس‌كاري است و بر فراز آن وجود پوششي گنبدي ، زيبايي خاصي به معماري اين مكان داده است. كتيبه ايوان بنا به خط ثلث كه از جمله نفايس هنري است شامل يازده آيه اول از سوره مباركه (( كهف )) است و كاتب آن " جلال الدين بن محمدبن جعفر "مي‌باشد. همچنين در بخش فوقاني اين كتيبه عبارت "الملك لله"به خط كوفي تكرار شده است علاوه برآن كتيبه‌اي ديگر به خط ثلث ، پيرامون كمرگاه ايوان را دور مي‌زند كه حاوي عباراتي تاريخي درباره زمينه بنيان اين بناي رفيع است. در بالاي كتيبه نيز عبارت "المك لله"به خط كوفي نقش بسته است ، فضاي زير گنبد با عناصر تزئيني و كاربندي آراسته شده و ازاره‌هاي آن به شيوه گره‌سازي با تلفيق سنگ و كاشي معرق آذين بخش اين قسمت گرديده و بعدها ازاره ، محلي شده است براي ثبت يادگاريهايي زيبا در طول زمان كه بعضي از آنها به رجال مشهور آن دوره و قرون پس از آن تعلق دارد. همچنين درب چوبي نصب شده در بنا از ارزش تاريخي بسياري برخوردار است كه بر روي آن كتيبه‌هاي بسيار زيبا به خط ثلث حاوي عبارات "مفتاح الجنه ، لااله الاالله ، محمد رسول الله"به چشم مي‌خورد. نماي بيروني بنا شامل تزئينات كاشي‌كاري و آجركاريهاي ظريفي است كه با خطوط معقلي ، موتيفها ، نقوش اسليمي و خطاطي آراسته شده است. علاوه بر آن اطاف صحن مزار مشتمي بر ايوانچه‌هايي است كه فضاي خاصي را براي اين مكان فراهم آورده است. در مدخل ورودي به مزار ، آب انباري آجري وجود دارد كه ساختار معماري آن بدون پاشير است. بناي واقع در ميانه گورستان مجاور شامل ايوان ، گنبدخانه ، ايوانچه و مقبره جلوي آن نيز منتسب به پدر "مولانا زين الدين ابوبكر تايبادي"است. به استناد كتيبه موجود ، كار ساختمان بناي مزار مولانا در سال 848 ه.ق مقارن با زمامداري شاهرخ پسر تيمور به پايان رسيده و باني آن "غياث الدين پيد احمد خوافي"وزير با درايت وي بوده است.
|
آرشیو:
 |