كلياتي درباره موضوع روز جهاني بهداشت – سال 2009 |
حوادث غيرمترقبه: تأثيرات جهاني و محلي
جنگها، طوفانها، زمينلرزهها، سوناميها و شيوع بيماريها، خشكساليها، حوادث راديولوژيك و شيميايي، حوادث غيرمترقبهاي ميباشند كه تأثيرات شديدي روي بهداشت عمومي دارند. حوادث غيرمترقبه داخلي در داخل امكانات و تسهيلات بهداشتي، نظير آتشسوزي و نبود آب و برق ميتواند به ساختمانها و تجهيزات زيان وارد كرده و در عملكرد پرسنل بخش و بهبودي بيماران تأثير داشته باشد. در نزاعها و درگيريها، پرسنل بيمارستانها به دليل نا امني و غارت رفتن تجهيزات پزشكي و داروها، محل كار خود را ترك ميكنند، كه اين امر باعث از هم پاشيدن بيمارستانها ميگردد.
در سال 2008، 321 بحران طبيعي باعث مرگ 235816 نفر گرديد كه اين رقم بيش از چهاربرابر ميزان مرگ و مير در هفت سال گذشته بوده است. اين افزايش مرگ و مير بعلت دو رويداد بوده است. براساس گزارش دپارتمان راهبرد بينالمللي براي كاهش بحران سازمان متلل متحد (UNISDR)، طوفان نارجيس در ميانمار باعث مرگ و مفقود شدن 138366 نفر گرديد و زمين لرزه شديد در استان سيچوآن در جنوب شرقي چنين باعث مرگ 87476 نفر گرديد. قاره آسيا، يكي از قارههايي بود كه دچار بحرانهاي شديد گرديده بود و 9 كشور اين قاره ميان 10 كشور دنيا هستند كه دچار بيشترين مرگ و مير در اثر حوادث غيرمترقبه گرديدهاند. براساس گزارش UNISDR، سيل به همراه ساير بحرانهاي آب و هوايي، ميان رايجترين بحرانها در سال گذشته بودند. درگيريها در اطراف دنيا باعث رنج و آلامهاي شديد انساني شده و سيستم ارائه خدمات بهداشتي را با اختلالات شديد مواجه نموده است.
بحرانها همچنان باعث خسارتهاي اقتصادي شديد گرديدهاند. در سال 2008، بحرانها باعث خسارتي در حدود 181 بيليون دلار گرديد كه اين رقم بيش از دو برابر ميزان خسارت در طي سالهاي 2007 -2000 بوده است. زمين لرزه سيچوان باعث خسارتي درحدود 85 ميليون دلار گرديد و گردباد آيك (IKE) در آمريكا خسارتي در حدود 30 بيليون دلار را در برداشت. اين افزايش چشمگير خسارتهاي اقتصادي و انساني بسيار نگران كننده است. با ابراز تأسف بايد بيان داشت كه اين خسارتها ميتوانست تا حد زيادي پيشگيري ميگرديد اگر ساختمانها در چين، خصوصاً مدارس و بيمارستان در مقابل زلزله مقاومتر بودند. آقاي سالوآنو بريسينو، مدير دپارتمان راهبرد بينالمللي براي كاهش بحران سازمان ملل متحد اظهار داشت اگر سيستم هشدار اوليه و آمادگي در اين بحران قبل از طوفان نارجيس در ميانمار ايجاد شده بود، جان بسياري از مردم در اين منطقه حفظ ميگرديد.
اگرچه فقط يازده درصد از مردم در كشورهاي در حال توسعه در اثر بحرانهاي طبيعي جان خود را از دست دادهاند، اما اين ميزان، 53درصد از مرگ و مير دنيا در اثر بحران طبيعي را در بر ميگيرد. اين تفاوتها نشان ميدهد كه پتانسيلهاي زيادي براي كم كردن تلفات انساني در كشورهاي در حال توسعه وجود دارد و علت اصلي اين مرگ و ميرها بيتحركي و عدم تلاش انسانها ميباشد.
اين فقط بخشي از تلفات و خسارتها ميباشد. بحرانهاي كوچكي نظير آتشسوزي و تصادفات وجود دارند كه تلفات انساني بيشتر را به جامعه تحميل ميكند. تصادفات جادهاي باعث مرگ و مير 2/1 ميليون نفر در طول سال و 3200 نفر در طول روز ميگردد و باعث مجروح و معلول شدن 20 الي 50 ميليون نفر در طول سال ميگردد.
حداقل 90 درصد از مرگ و ميرها در اثر تصادفات و آتشسوزي در كشورهاي كم درآمد و با درآمد متوسط رخ ميدهد و فقط 300000 نفر در اثر آتشسوزي جان خود را از دست ميدهد.
شيوع بيماري واگيردار ميتواند به حوادث غيرمترقبه تبديل گردند و باعث مرگ و مير و آلام شديد شوند. در طي دوازده ماه تا 12 مارس 2008، سازمان جهاني بهداشت شيوع 162 بيماري عفوني در 175 كشور دنيا را تاييد نمود. بيش از يك سوم اين بيماريها در كشورهاي آفريقايي رخ دادند. اين بيماريها شامل وبا، اسهال، سرخك، تبهاي خونريزيدهنده و بيماريهاي جدي نوظهور ديگر بودند. شيوع بيماريها ميتواند باعث هرج و مرج زياد در جامعه شده كه اين امر ميتواند به يك بحران طبيعي تبديل گردد. براي مثال، جسدهاي انسانها ميتواند باعث شيوع بيماريهاي اپيدمي گردد. خطر ديگري كه عموم را در اثر شيوع بيماري تهديد ميكند، جابجايي افراد جامعه ميباشد. چند مورد از اين بيماريها ميتواند باعث خطرات جدي بهداشتي گرديده كه اين خطرات ميتواند منجر به مشكلات شديد اقتصادي، سياسي و اجتماعي گردد.
و در نهايت، بيماريهاي عفوني علت اصلي مرگ و مير و بيماري در ميان كودكان خصوصاً ميان آوارگان و افراد جابجا شده، در طي جنگ و نزاع ميباشد.
چگونه حوادث غيرمترقبه امكانات و تسهيلات بهداشتي و ارائه خدمات بهداشتي را تهديد مينمايد
جدا از اثرات حوادث غيرمترقبه روي مردم، اين حوادث به شدت بيمارستانها، كلينيكها و امكانات بهداشتي ديگر را نيز تهديد مينمايند. مشكلات و معيوب بودن ساختارها و زيرساختهاي بهداشتي در زماني كه نياز شديد به آنها ميباشد، ميتواند باعث مشكلات شديد گردد. پرسنل ارائه دهنده خدمات بهداشتي در زمان تخريب بيمارستانها كشته شدهاند. تعداد مصدومين زيادتر ميشود زماني كه بيمارستانها كلاً غيرفعال يا بخشهايي از بيمارستانها غيرفعال شدهاند. زماني كه يك بحران رخ ميدهد، امكانات و تسهيلات بهداشتي بايد كانون ارائه كمك به مردم باشند. چنانكه آنها آسيب ببينند و نتوانند به ارائه خدمات بپردازند، افراد آسيب ديده و بيمار محلي را براي كمك پيدا نميكنند.
در سال 2003، زمين لرزه الجزاير سبب شد كه پنجاه درصد از امكانات و تسهيلات بهداشتي در مناطق زلزله زده بخاطر آسيبديدگي نتوانند به فعاليت خود ادامه دهند. در سال 2005 در مناطق لرزه زده در پاكستان را 49 درصد از امكانات و تسهيلات بهداشتي از بيمارستانهاي تخصصي گرفته تا كلينيكهاي روستايي و مراكز توزيع دارو كلاً تخريب شدند. در دسامبر 2004 سونامي اقيانوس هند، به سيستمهاي بهداشتي كشوري و محلي كه ارائه دهنده خدمات بهداشتي به ميليونها نفر بودند صدمه زد. در استان آكه شمالي اندونزي 61 درصد از امكانات و تسهيلات بهداشتي آسيب ديدند.
عليرغم قانونهاي بينالمللي، در درگيريها، امكانات و تسهيلات بهداشتي مورد تهاجم قرار ميگيرد يا براي اهداف نظامي مورد استفاده قرار ميگيرد. امكانات و تسهيلات بهداشتي در بوسني هرزگوين، سومالي، جمهوري آفريقاي مركزي و نوار غزه مورد تهاجم قرار گرفتند. حوادث غيرمترقبه ممكن است در بناهاي زيرساختي مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي نظير آتشسوزيها، قطع شدن جريان برق و آب در بناها رخ دهد. حوادث غيرمترقبه راديولوژيك و شيميايي در داخل و نزديك امكانات بهداشتي ميتواند باعث اختلال در ارائه خدمات بهداشتي گردند.
همچنين، حوادث غيرمترقبه ميتواند جان پرسنل بهداشتي نظير پزشكان، پرستاران، رانندگان آمبولانسها و پرسنل بهداشتي ديگر را به خطر بيندازد. زماني كه يك بيمارستان مورد تهاجم نظامي قرار ميگيرد، بخشهاي بيمارستان و آمبولانسها منهدم ميگردند و پرسنل ارائه دهنده خدمات بهداشتي كشته يا مجروح ميگردند. زماني كه پرسنل بهداشتي تضعيف شوند و نتوانند به كار خود ادامه دهند، ارائه خدمات بهداشتي بيشتر مختل ميگردد.
حتي اگر تسهيلات و امكانات بهداشتي در طي اپيدمي و شيوع بيماري مورد آسيب قرار نگيرند، خدمات و ارائه مراقبت سالم ميتواند صدمه ببيند. افزايش درخواست براي خدمات بهداشتي و كمبود نيروهاي بهداشتي ميتواند باعث اختلال در ارتباطات، تهيه وسايل و حمل و نقل گردد. اين امر باعث اختلال در ارائه مراقبت براي بيماران با بيماري مزمن نظير HIV و سل ميگردد.
اگر اقدامات براي پيشگيري و كنترل بيماريهاي عفوني مؤثر نباشد، مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي ميتوانند باعث تشديد شيوع بيماريها و ايجاد مواردي از بيماريها ميان بيماران يا پرسنل ارائه دهنده خدمات بهداشتي گردد كه اين امر ميتواند ارائه خدمات به بيماران را بيشتر تضعيف نمايد.
قطع شدن جريان برق در طي بحرانها ميتواند كارخانههاي تصفيه آب را از كار انداخته و باعث افزايش خطر شيوع بيماريهايي كه از طريق آب انتقال مييابند گردد و همچنين در امور روزمره بيمارستانها نظير حفظ زنجيره سرد واكسن را مختل سازد. قطع شدن گسترده برق در نيويورك در سال 2003 باعث افزايش بيماري اسهال در اين شهر گرديد.
چرا بايد امكانات و تسهيلات بهداشتي را سالم نگاه داريم؟
داشتن امكانات بهداشتي سالم يك مسئوليت جمعي ميباشد.
بيمارستانها با اهميتتر از ساختمانهاي معمولي ميباشند. آنها سرمايه بسيار مهمي ميباشند كه در قلب جامعه قرار ميگيرند. بيمارستانها محلي ميباشند كه اغلب زندگي بشر در آنجا آغاز و خاتمه مييابد. بدليل نقش مهمي كه بيمارستانها در زندگي ما دارند، اين مسئوليت همگان ميباشد كه از مقاوم بودن بيمارستانها در حوادث غيرمترقبه اطمينان حاصل گردد.
سه دليل براي اينكه چرا ما بايد بيمارستانها را در وضعيتهاي اضطراري سالم نگه داريم در ذيل آمده است:
1- بيمارستانها زندگيها را نجات ميدهند و از سلامت حفاظت مينمايند.
بيمارستانها در طول بيست و چهارساعت روز بيمار دارند و نميتوانند به آساني خالي شوند. اين بيمارستانها بايد به كار خود ادامه دهند اگر قرار است بيماران خصوصاً نوزادان و بيماران نيازمند مراقبتهاي ويژه زنده بمانند. اگر كار بيمارستانها و مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي مختل گردد يا ساختمانهاي بيمارستانها آسيب ببيند، ارائه خدمات فوري و روزمره مختل ميشود يا ممكن است كلاً متوقف گردد كه اين امر سبب ميشود كه افراد بيمار و آسيبديدگان نتوانند خدمات بهداشتي مورد نياز را دريافت دارند. سيستمهاي بهداشتي نيازمند اين امر ميباشد كه يكسري از سازمانهاي دولتي، خصوصي و غيردولتي باهم كاركنند تا بتوانند خدمات لازم را به جامعه ارائه دهند. در زمان بحران، همكاري سازمانهاي فوقالذكر بسيار با اهميتر ميگردد. بيمارستانها، مراكز مراقبت بهداشت اوليه، آزمايشگاهها، داروخانهها و بانكهاي خون بايد با بخشهاي غيربهداشتي ديگر نظير وزارت نيرو و وزارت راه و ترابري و اداره پليس كاركنند تا استمرار ارائه خدمات بهداشتي ميسر گردد.
مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي محلي امن براي مردم در طي حوادث غيرمترقبه محسوب ميشوند. بيمارستانها و پرسنل آنها بايد توسط تمام گروهها خصوصاً جنگجويان در طي يك نزاع، بايد بعنوان محل و افراد بيطرف در نظر گرفته شود و تحت هيچ گونه خشونتي قرار نگيرد. متاسفانه، به مفاد قوانين بينالمللي بشردوستانه در اين زمينه اغلب رعايت نميشود. در طي حوادث غيرمترقبه، مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي نقش مهمي را ايفاء مينمايند، اين مراكز:
- مراقبت اضطراري به افراد آسيب ديده (مراقبتهايي نظير جراحي و انتقال خون) و افراد شديداً بيمار در هنگام شيوع بيماريهاي واگير.
- جمعآوري و تحليل اطلاعات درباره بيماري و مرگها بمنظور تشخيص و پيشگيري از شيوع بيماريهاي واگير بالقوه.
- ارائه خدمات بهداشتي بلندمدت در قبل و بعد از وضعيت اضطراري، مردم نيازمند مراقبت پرستاري و پزشكي بلند مدت، خدمات بهداشتي مادر و كودك، بازتواني مجروحين، مديريت بيماريهاي مزمن و حمايت رواني – اجتماعي بعد از اتمام وضعيت اضطراري ميباشند.
- ارائه خدمات ايمنسازي بمنظور پيشگيري از بيماريهاي واگير نظير سرخك كه ميتواند باعث مرگ و مير كودكان گردد.
- ارائه خدمات حياتي نظير آزمايشگاهها، بانكهاي خون، آمبولانسها و امكانات توانبخشي، امكانات براي افراد مسن و داروخانهها
2- حفاظت از سرمايه
زماني كه يك بيمارستان تخريب و از كار ميافتد، هزينه زيادي را بر دولتها تحميل مينمايد. بيمارستانها و مراكز ارائهدهنده خدمات بهداشتي سرمايههاي بزرگ براي هر كشور هستند و تخريب و آسيب ديدن آنها بار اقتصادي زياد دارند. در تعدادي از كشورها، تا هشتاد درصد از بودجه بهداشتي صرف بيمارستانها و مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي ميگردد. بازسازي يك بيمارستان كه خراب شده، دو برابر ساخت اوليه هزينه دارد.
3- حفاظت از ثبات اجتماعي
اگر خدمات بهداشتي و اورژانس در طي حوادث غيرمترقبه ارائه نگردند، اعتماد عمومي تضعيف شده و بر تنشهاي سياسي دامن زده ميشود. برعكس، اگر پاسخگويي مؤثر در وضعيت اضطراري انجام گيرد و مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي داراي عملكرد مناسب باشند، اين امر ميتواند ثبات و همبستگي جامعه را بيشتر نمايد. بيمارستانها، محلي امن براي عموم در طي نزاعها و حوادث غيرمترقبه ديگر ميباشند زيرا اين محلها، مكاني بيطرف بوده و توانايي حفاظت از سرمايههاي بهداشتي و اجتماعي را دارند. چگونه از امكانات و تسهيلات بهداشتي حفاظت نماييم.
چگونه از امكانات و تسهيلات بهداشتي حفاظت نماييم. تلاشهاي جهاني براي مقاوم و سالم نمودن بيمارستانها در برابر بحرانها تلاشهاي زيادي بمنظور تضمين اين امر كه مراكز ارائهدهنده خدمات بهداشتي بتوانند در حوادث غيرمترقبه و اضطراري بخوبي از عهده كار خود برآيند و همچنين افزايش آگاهي درباره نقش مهمي كه مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي در حوادث غيرمترقبه دارند، انجام گرفته است. «داشتن بيمارستانهاي سالم در هنگام بحران» پيام كمپين و كاهش بلاياي جهان در سال 2009-2008 ميباشد كه اين پيام درباره بحرانهاي طبيعي و اثرات آنها خصوصاً روي بيمارستانها ميباشد. دپارتمان راهبرد بينالمللي براي كاهش بحرانهاي سازمان ملل متحد (ISDR)، بانك جهاني و سازمان جهاني بهداشت بطور مشترك درگير اين كمپين ميباشند. دفاتر منطقهاي و دفاتر كشوري سازمان جهاني بهداشت با ارائه الگوهاي نمونه و موفق در زمينه آمادگي بيمارستانها در برابر بحرانها و همچنين اجراي اين الگوها و سالمتر نمودن و كارآمد كردن بيمارستانها و كلينيكها، نقش مهمي را ايفا نمودهاند. در حالي كه كارهاي زيادي در زمينه افزايش آمادگي مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي انجام گرفته و سبب شده است كه مردم و گروهها به اين امر خطير بپردازند، اما اين تلاشها بصورت پراكنده انجام گرفته و در طرحهاي پاسخگويي به بحرانهاي دولتي ادغام نشده و با بخشهاي ديگر هماهنگ نگرديده است. شركاي سازمان جهاني بهداشت شامل دفاتر منطقهاي و دفاتر كشوري و وزارت هاي بهداشت كشورها تلاش مينمايند شيوههاي مناسب به منظور حفاظت از امكانات بهداشتي، پرسنل و بيماران را ارائه دهند. كميته بينالمللي صليب سرخ كه حامي حفاظت از مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي و خدمات و پرسنل آنها در محيط جنگي ميباشد و فدراسيون بينالمللي صليب سرخ و جمعيت هاي هلال احمر كه با كشورها در زمينه آمادگي در برابر بحرانها كار ميكنند، نقش مهمي را در سالم نگه داشتن بيمارستان ها در وضعيت هاي اضطراري و بحران ها ايفاء نمودهاند. اهداكنندگان و مؤسسات مالي نظير بانك جهاني،USAID و DIPECHO با اجابت به درخواست ها و كمكهاي مالي در زمينه سالم و مقاوم نمودن بيمارستان ها انجام دادهاند. سازمان جهاني بهداشت پيام سال 2009 را حفاظت از بيمارستان ها در برابر بحران ها در برابر حوادث غيرمترقبه انتخاب نموده است، بدين دليل كه بيمارستان ها بايد در برابر بحرانها آماده باشند و بتوانند بيماران را در طي و بعد از بحران معالجه نمايند. تاكيد روز جهاني بهداشت سال 2009 در زمينه داشتن بيمارستان هاي سالم در برابر انواع مختلف بحران ها نظير بحران هاي طبيعي، نزاع ها و شيوع بيماري هاي واگير مي باشد. رويداد روز جهاني بهداشت فقط محدود به يك روز نميشود. سازمان جهاني بهداشت شامل دفاتر منطقهاي، دفاتر كشور و ستاد مركزي پيوسته همكاري خود را با شركاي ملي و بينالمللي ادامه ميدهند به اين منظور كه مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي و پرسنل آنها در برابر بحرانها آماده نمايند. روز 7 آوريل 2009 سعي مينمايد گام بعدي يعني مقاوم و كارآمد نمودن سيستم هاي بهداشتي برداشته شود و بيمارستان ها، كلينيك ها و پرسنل هاي بهداشتي در برابر همه نوع بحرانها مقاوم بوده و بتوانند خدمات بهداشتي مورد نياز جامعه خود را ارائه دهند. v سرمايهگذاري در پروژههاي مربوط به امكانات و تسهيلات بهداشتي زيرا سرمايهگذاري در اين موارد باعث طرحها و ساخت و سازهاي مناسب و ارائه خدمات با كيفيت و آمادگي در حوادث غيرمترقبه ميگردد. v پيشنويس نمودن و تصويب و اجراي قوانيني كه از بيمارستان ها و زيرساخت هاي آنها محافظت مينمايد. v انجام ارزيابي از مراكز ارائه خدمات بهداشتي موجود و ايجاد برنامههايي براي مقاوم و سالمتر نمودن مراكزي كه داراي مشكلات هستند. v حمايت از اقدامات مربوط به حفاظت و سالم نگه داشتن پرسنل بهداشتي در طي حوادث غيرمترقبه v انجام بازديدهاي ميداني طي حوادث غيرمترقبه براي جمعآوري اطلاعات و فراگرفتن درسها و تجربهها مؤسسات مالي و اهداءكنندگان بايد: v ادغام برنامههاي آمادگي در حوادث غيرمترقبه با تمام طرحها و پروپوزال ها براي پروژههاي زيرساخت هاي بهداشتي نظير ادغام برنامه ارزيابي از خطرات و تهديدات و برنامههاي ارزيابي سلامت در برنامههاي بازسازي زيربناهاي بهداشتي v همكاري با دولت براي تقويت ساخت و ساز بناهاي زيرساختي بهداشتي v ارتقاء تحقيق و مطالعات در زمينه ارزيابي اقتصادي سالمتر نمودن مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي در حوادث غيرمترقبه v ادغام برنامههاي آمادگي در حوادث غيرمترقبه و داشتن مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي سالم در برنامه توسعه بهداشتي و بحران دانشگاهها و دانشكدهها و نهادهاي حرفهاي بايد: v ايجاد دروسي در زمينه آمادگي و سالم نمودن مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي در حوادث غيرمترقبه v ايجاد طرحهاي ابتكاري، كارآمد و كم هزينه براي سالمتر نمودن بيمارستانها v تشويق و روي آوردن به رويكرد ادغامي و مدلهاي آموزش مراقبت جراحي و اضطراري پايه در برنامهها و سرفصل هاي آموزشي براي تمام پرسنل بهداشتي در تمام سطوح v تحقيق و ارزيابي تأثير بحرانها روي مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي بمنظور پيشرفت عملكرد در وضعيت هاي اضطراري مؤسسات بهداشتي و پرسنل بهداشتي بايد: v اقدامات لازم درباره مركز ارائه دهنده خدمات بهداشتي خود انجام دهند v ايجاد يك برنامه مديريت خطرات حوادث غيرمترقبه براي مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي v ارتقاي برنامههايي براي سلامت و امنيت پرسنل بهداشتي در وضعيت اضطراري در سطوح مختلف اجراي راهحلهاي كم هزينه براي جدايي موارد بيماري عفوني و براي پيشگيري از انتقال بيماري در مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي v انجام آموزش و اقدامات براي به روز نمودن مهارتها و معلومات v ايجاد يك طرح پاسخگويي براي مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي و ادغام آن در طرحهاي در زمينه بحرانهاي جامعه و بحرانهاي بهداشتي v آزمايش كردن و بروز نمودن طرحهاي پاسخگويي به حوادث غيرمترقبه در سطوح ملي و محلي v درگير نمودن تمام پرسنل بهداشتي (پرستاران، دكترها، پرسنل امور اداري) در مراحل برنامهريزي v تفهيم همگان از برنامهريزيهاي انجام گرفته و بروز نمودن اين برنامهريزيها آژانس هاي منطقهاي و بينالمللي و سازمانهاي غيردولتي و رسانهها بايد: v تبادل دانش و مهارتها براي سالمتر نمودن و كارآمدنمودن مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي v ايجاد مكانيسم هاي بين آژانس ها و مشاركت استراتژيك بمنظور بالا بردن آمادگي مراكز ارائهدهنده خدمات بهداشتي v به رسميت شناختن نقش مهم رسانهها در ارتقاي آگاهي در زمينه اهميت آمادگي در حوادث غيرمترقبه گزارش درباره نيازها، شكافها و كارهاي نمونه ميتواند علائق عمومي را بالا برده و گفتگوها و بحثها درباره اجراي برنامه سالم نمودن بيمارستانها را بالا برد. <P class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 125%; TE |